60. hamarkadatik goiti milaka gaztek Iparraldera ihes egiten diote estatu espainiarraren errepresio eta bortizkeriari baina muga zeharkatuta galduak bezala dira. Egoera larri horren aurrean talde batek, Telesforo Monzon eta Piarres Larzabalek eramanik, erabakitzen du elkarte humanitario baten sortzea. 30 urtez Anai Arteak jo eta su egiten du errefuxiatuen alde, frantses estatuak ere errepresioaren aukera egin arte. Baina elkartearen eginkizuna iheslarien sustengutik baino askoz haratago doa eta gaur egun arte luzatzen da. Alde batetik, errepresioaren ondorioak jasaiten dituzten guzien laguntzaile izan da eta bestetik, Ipar Euskal Herrian, mundu abertzaleko eragile garrantzitsua. Ondorioz, Elkarte honetako kideak, azken hamarkadetan Euskal Herriak bizi izan dituen momentu historikoen eragile edo lekuko izan da. Liburu hau ez da elkarte baten historia baizik. Garai baten lekukoa da eta ofizialki baita isilean eramandako lana kondatzen du. Emazte eta gizon batzuen bizipen eta ikuspuntuak ditu oinarri.