Ideien joan-etorria bultzatzeko sortu da “Eztabaida” bilduma: saio arinak edo mamitsuak, gizartean interesa piztuko dutenak, iritziak trukatzen nahiz sendotzen lagunduko dutenak, eta “Hizkuntzen Urtea” izango den 2001 honen atarian gaurkotasun osoko gaia du saileko 2. aleak. Giza eskubideen inguruan liburuan bildu ditu Juan San Martinek bere kezka sakonenetako bi: giza eskubideen garrantzia, batetik, eta euskararen egoera bestetik, espiritu eta pentsaera humanista batek elkartuta. Giza eskubideen arloan euskaldunok munduari egin diogun ekarpena aztertzen eta gogorarazten digu egileak, baina historiako gaietara mugatu ordez beldurrik gabe heldu die egungo gorabehera eta polemikei, hala nola euskarak epaitegietan dituen arazoak, Nafarroa hiru hizkuntz eskualdetan banatzeak dakartzan bidegabekeriak, Araban euskarari jarri izan zaizkion oztopoak, Treviñoko auzia, Frantziak hizkuntza gutxituen aldeko Eurogutunari jartzen dizkion trabak eta horrek Iparraldean sortzen dituen eragozpenak... Amaitzeko, askotan aipatu baina behar bezala ezagutzen ez dugun testu bat erantsi du egileak: Nazio Batuen Erakundeak orain 50 urte pasa onarturiko Giza Eskubideen Adierazpen Unibertsala.